ปรับปรุง : 2567-01-11 (ปรับข้อมูลใหม่)

โรงเรียนผู้สูงอายุ

โรงเรียนผู้สูงอายุ คือ รูปแบบหนึ่งของการศึกษานอกโรงเรียนเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่จัดกิจกรรมขึ้นสำหรับผู้สูงอายุ มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุในด้านต่าง ๆ เช่น สุขภาพ จิตใจ สังคม อาชีพ และ กิจกรรมตามอัธยาศัย

โรงเรียนผู้สูงอายุ คืออะไร

คู่มือแนวทางการขับเคลื่อนเครือข่ายโรงเรียนผู้สูงอายุแห่งประเทศไทย 2566

โรงเรียนผู้สูงอายุ คือ รูปแบบหนึ่งของการศึกษานอกโรงเรียนเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่จัดกิจกรรมขึ้นสำหรับผู้สูงอายุ มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุในด้านต่าง ๆ เช่น 1) สุขภาพ 2) จิตใจ 3) สังคม 4) อาชีพ และ 5) กิจกรรมตามอัธยาศัย
หลักสูตรการเรียนการสอนของโรงเรียนผู้สูงอายุ เน้นไปที่เนื้อหาที่กิจกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อผู้สูงอายุเพื่อการดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีความสุข (Happiness) เช่น 1) การดูแลสุขภาพตนเอง 2) โภชนาการ 3) ทักษะในชีวิตประจำวัน 4) กฎหมายเบื้องต้น 5) การสื่อสาร 6) ศิลปะและวัฒนธรรม ดังนั้นกิจกรรมการเรียนการสอนจะเน้นไปที่การมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย เช่น 1) การเรียนรู้แบบกลุ่ม (group) 2) การเรียนรู้จากประสบการณ์ (practice) และ 3) การเรียนรู้แบบโครงงาน (project)
โรงเรียนผู้สูงอายุในประเทศไทย เริ่มก่อตั้งขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2548 โดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยปัจจุบันมีโรงเรียนผู้สูงอายุกระจายอยู่ทั่วประเทศกว่า 1,000 แห่ง ประโยชน์ของโรงเรียนผู้สูงอายุ มีดังนี้ 1) ช่วยให้ผู้สูงอายุมีความรู้และทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีความสุข 2) ช่วยให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพกายและจิตที่แข็งแรง 3) ช่วยให้ผู้สูงอายุมีสังคมและเพื่อนฝูง 4) ช่วยให้ผู้สูงอายุมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชน

โรงเรียนผู้สูงอายุเป็นรูปแบบหนึ่งของการศึกษา
ที่มีความสำคัญต่อสังคมผู้สูงอายุ
โดยเป็นช่องทางหนึ่งที่ช่วยให้ผู้สูงอายุ
มีศักยภาพในการดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ

ถามตอบ (Q&A) การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ ใน กรมกิจการผู้สูงอายุ

กรอบแนวคิดโรงเรียนผู้สูงอายุ 2566

"ผู้สูงอายุมีคุณค่า และศักยภาพ ควรได้รับการส่งเสริม สนับสนุน
ให้มีส่วนร่วมทำประโยชน์ให้สังคม และส่งเสริมการเรียนรู้ให้ผู้สูงอายุ
โดยเชื่อมโยงกับประสบการณ์ผู้สูงอายุ สาระการเรียนรู้จะต้องทำให้ผู้สูงอายุ
สามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตปัจจุบัน เพิ่มโอกาสในการรวมกลุ่ม
ในลักษณะเครือข่ายหรือชุมชน"

การดำเนินงานโรงเรียนผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วมโดยทุกภาคส่วน
"ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมสร้างสังคมสูงวัยคุณภาพ"

กิจกรรมโรงเรียนผู้สูงอายุ

วัตถุประสงค์ เช่น
ส่งเสริมผู้สูงอายุ
ในการรวมกลุ่ม
มีพื้นที่ทำกิจกรรม
พัฒนาคุณภาพชีวิต
สุขภาพ ทักษะ
เสริมสร้างคุณค่า
p.6

หลักสูตรการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ p.20
กลุ่มวิชาด้านสุขภาพ (1/4)
กลุ่มวิชาด้านสังคม (2/4)
กลุ่มวิชาด้านเศรษฐกิจ (3/4)
กลุ่มวิชาด้านสิ่งแวดล้อม (4/4)
(กรอบ : ห้องละไม่เกิน 25 คน และพึ่งตนเองได้นานที่สุด)
กิจกรรมที่น่าสนใจ
สื่อสังคม
ทำอาหารให้เพื่อนกิน
กินอาหารที่เพื่อนทำ
ไปเที่ยวหาเพื่อน
เพื่อนมาเที่ยวหา
ออกเที่ยวกับเพื่อน
เล่นดนตรี
เล่นกีฬา
ดูหนัง
ฟังเพลง
ร้องเพลง
เต้นรำ
ฟ้อนรำ
ออกกำลังกาย
งานศิลปะ
เที่ยววัด
เที่ยวตลาด
เที่ยวห้าง
เที่ยวร้านอาหาร
เที่ยวคาเฟ่
ขายของ
ทำของขาย
เรียนวิชาการ
เรียนวิชาชีพ
งานจิตอาสา
เล่นเกม Rubik
เล่นเกม Sudoku
เล่นเกม ทายคำ
เล่าเรื่องเก่า

ตัวอย่างเอกสารโครงการ : ตั้งโรงเรียน / โครงการต่อปี / รายงานผลโครงการ

ตั้งโรงเรียน

โครงการโรงเรียนผู้สูงอายุ(ชราบาล)ตำบลห้วยม่วง ปี 2560 อำเภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น (ตั้งโรงเรียน 11 หน้า)

โครงการปีต่อ ๆ ไป

โครงการโรงเรียนผู้สูงอายุใส่ใจสุขภาพ 2565 ตำบลโคกยาง ( สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขต 12 สงขลา)
โครงการผู้สูงอายุตำบลบางด้วน ตำบลบางด้วน อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง (10 หน้า)
โครงการโรงเรียนผู้สูงอายุ เทศบาลตำบลคลองท่อมใต้ ปีที่ 6 ปี 2562 อ.คลองท่อม จ.กระบี่ (11 หน้า)

รายงานผลโครงการ

โครงการโรงเรียนผู้สูงอายุ เทศบาลตำบลโคกสำราญ รุ่นที่ 1 ปี 2563 ทต.โคกสำราญ อ.บ้านแฮด จ.ขอนแก่น (6 หน้า)

คู่มือโรงเรียนผู้สูงอายุ 2560 ใน กรมกิจการผู้สูงอายุ คู่มือโรงเรียนผู้สูงอายุ ใน กรมกิจการผู้สูงอายุ (53 หน้า)
คู่มือโรงเรียนผู้สูงอายุ (e-book)

การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ ใน สสส. การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ ใน สสส. ถอดบทเรียนตัวอย่างที่ดีของโรงเรียนและชมรมผู้สูงอายุที่มีกิจกรรมถ่ายทอดความรู้ โดยศาสตราจารย์ศศิพัฒน์ ยอดเพชร รองศาสตราจารย์ภาวนา พัฒนศรี และนางสาวธนิกานต์ ศักดาพร กรณีศึกษาโรงเรียนผู้สูงอายุ ตำบลหัวง้ม อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ ใน สสส. (20 หน้า)
การจัดตั้งโรงเรียนผู้สูงอายุ (e-book)