# 160 แนวการสอนของครูที่เปลี่ยนไป
27 ตุลาคม - 2 พฤศจิกายน 2551
จากคำบอกเล่าของผู้สูงอายุ ท่านบอกว่าการเรียนหนังสือในอดีตเริ่มต้นที่วัด โดยมีพระสงฆ์หรือพ่อหนานทำหน้าที่เป็นคุณครูมาอบรมสั่งสอนนักเรียนในระแวกนั้นให้รู้จักการอ่าน การเขียน ศิลปะวิชาการด้านต่าง ๆ การสอนมักอาศัยปากสู่ปาก ลงมือปฏิบัติจริง สื่อการสอนหรือเครื่องมือที่ใช้ อาจเป็นกระดานชนวน แผนภาพศิลปะ หรือคัมภีร์ใบลานที่มุ่งให้ความรู้ทางธรรมมากกว่าทางโลก เป็นเช่นนั้นก่อนความเจริญจะก้าวกระโดดสู่การตั้งโรงเรียนหลวงอย่างในปัจจุบัน การพัฒนาด้านการศึกษาเริ่มเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในช่วง 100 ปีที่ผ่านมาเท่านั้น เพราะในอดีตคนไทยไม่มีระบบขนส่งมวลชน ไม่มีห้องสมุด ไม่มีประกาศนียบัตร ไม่มีร้านสะดวกซื้อ ไม่ฝากเงินในธนาคาร เป็นวิถีชีวิตที่ถ้อยทีถ้อยอาศัย เพาะปลูกเก็บของป่าล่าสัตว์เพื่อดำรงชีวิต และเดินทางในระยะใกล้
จากการพูดคุย และสัมผัสกับคุณครูหลายท่านในโรงเรียนหลวงระดับประถม มัธยม และอุดมศึกษา พบว่าอาชีพครูอาจารย์ไม่ง่ายเหมือนแต่ก่อน ครูมีภาระมากมายนอกจากการสอน เช่น การประชุมสัมมนาเพื่อให้เข้าใจกฎเกณฑ์ที่พัฒนาทุกปีแล้วกลับไปทำงานตามกรอบเกณฑ์จากต้นสังกัด การจัดทำแผนการจัดการความรู้ การวิจัยในชั้นเรียน และการประเมินตนเอง เพื่อรับการประกันคุณภาพที่มีตัวบ่งชี้คุณภาพมากมายซึ่งทุกสถาบันต้องปีนข้ามไปให้ได้ ต้องเขียนแผนงาน วางระบบและกลไกในการทำงาน และประเมินผล เพื่อให้เกิดผลในการสนับสนุนการเรียนการสอนอย่างมีคุณภาพ ตอบสนองความต้องการของเยาวชน ท้องถิ่นและประเทศชาติ
ในอดีตการสอนเป็นแบบทางเดียวคือครูสอนแล้วนักเรียนก็นั่งฟัง (Teacher Teaching) แต่ครูในปัจจุบันเปลี่ยนบทบาทเป็นผู้สนับสนุนให้นักเรียนได้เรียนรู้ตามศักยภาพของนักเรียนและมีบรรยากาศการเรียนแบบผู้เรียนกำลังนั่งเรียน (Learner Learning) โดยจัดกระบวนการเรียนการสอน และเตรียมสื่อการสอนที่สมบูรณ์ให้นักเรียนสามารถศึกษานอกห้องเรียน มีหนังสืออ่านประกอบ มีโครงงานให้นักเรียนทำแบบบูรณาการ มีอินเทอร์เน็ตให้สืบค้น และระบบอีเลินนิ่งให้เข้าไปศึกษาตามบทเรียนที่วางแผนไว้ ครูบางท่านอาจบันทึกเสียง หรือวีดีโอให้นักเรียนได้เรียนซ้ำจนเข้าใจ หรือช่วยนักเรียนที่ขาดเรียนได้ติดตามเนื้อหาในภายหลัง มีแบบฝึกหัดแบบออนไลน์ให้ทดสอบตนเอง สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นในปัจจุบัน และมีพัฒนาการอย่างต่อเนื่อง เด็กยุคใหม่จึงต้องแข่งขันทั้งกับตนเอง และคนรอบข้างมากกว่าแต่ก่อนหลายเท่า ซึ่งเป็นวิถีชีวิตในสังคมที่มีความเจริญทางวัตถุ
